Улсын Их Хурлын 2015 оны хаврын ээлжит чуулганы 2016 оны 4дүгээр сарын 05-ны өдрийн Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны /Мягмар гараг/ хуралдааны гар тэмдэглэлээс хүргэж байна.

Гэр бүлийн тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцэх үеэр

Улсын Их Хурлын гишүүн С.Дэмбэрэл: - Энэ 34 хэд гэсэн бэ? 34.11 гээд би зүгээр үүнтэй эхэлж уншлаа. Төрийн албан хаагчийн цалин хөлс нэмэгдэлтэй холбогдсон асуудлыг зөвхөн энэ хуулиар зохицуулна гэсэн байгаа. Энэ хууль маань ямар хууль юм бэ гэхээр хууль санаачлагчийн одоо надад ойлгуулснаар төрийн албыг мерит зарчимд оруулах, үүнтэй холбогдсон харилцааг зохицуулах энэ хууль гэж би ойлгосон.Одоо хэрэв төрийн албаны хүмүүсийн цалинг түүний дотор үйлчилгээний ажилтнуудын цалинг нэмэгдлийг нь хэзээ, яаж, хэдэн жил ажилласан хугацаагаар нь энэ тэр гээд явах юм бол? Миний харж байгаагаар энэ хуулийн чинь үзэл санаа нь алга болох гээд байна. Тийм учраас мэргэжлийн төрийн албан хаагчид болон үйлчилгээний албан хаагчдыг хариуцдаг энэ тодорхой яамнууд байгаа төрийн. Салбарууд гэж яриад байгаа. Тэр салбар нь хэнд, ямар зарчмаар манай энэ салбарт цалингийн ямар жишиг байх юм, энэ нь яаж урамшуулах юм гэсэн асуудлаа өөрсдөө шийддэг эрх чөлөөг нь үлдээхгүй бол зөвхөн энэ хуулиар зохицуулах тэгээд зөвхөн ажилласан жилтэй нь холбоод ингээд пропорционалиар явахаар нөгөө нэг төрийн албанаас бид нар шаарддаг бүтээмж яах вэ? 5 жил болоод маш их бүтээмжтэй нэг залуу ажлаасаа гарах гэсэн чинь 36 сар өгөхгүй ээ чамд. Чи 5 жил ажилласан учраас 5 жилийн нөхөн олговор өгнө гээд.

Гэтэл нөгөө дарга нь 36 сар би энд өгмөөр байна. Энэ хүнийг алдахад хайран байна. Гэхдээ одоо би ямар ч гэсэн энэ хүнд ингээд талархал болгоод 36 сарынх нь мөнгийг өгмөөр байна гэж бодвол яах вэ? Жишээлбэл, энэ мэтээр иймэрхүү зүйл деталь руу орох тусам л энэ хуулиа өөрсдөө бид нар эвдлээд байгаа байхгүй юу. Миний бодол зөв үү, Ч.Өнөрбаяраа?  Би ийм эвдлэх процессыг л харж байна. Тэгэхээр энэ талаас нь бодож жаахан хуулийнхаа концепцийг нь үгүй хийлгүйгээр ерөнхий зарчмуудыг нь ингэж баталж өгөөд, төр тэгээд дээр нь Засгийн газар, Улсын Их Хурал энэ төрийн алба гэсэн энэ гурвуулаа ингээд зохицуулаад хүний амьдралын хамгийн гол нөгөө үндсэн амьжиргаагаа хийдэг тэр хөлс мөнгийг нь дээрээс ингээд тогтоогоод өгөх юм бол нөгөө бүтээмж чинь хүмүүсийг ажиллуулах нөгөө урам зориг өгөх юмнууд чинь бусад газрууддаа очоод хязгаарлагдаж байгаа байхгүй юу. Зөвхөн үүнийг л барьдаг. Нэг ийм л юм ажиглагдаад байна. Үүнийг та бүхэн тэгээд мэргэн ухаандаа бодно биз дээ.

 Улсын Их Хурлын гишүүн Д.Батцогт: - Тийм. Ер нь бол нэг байшин дотор ажиллаж байгаа ижилхэн мөртөө тэгээд шал өөр хангамжийн тухай асуудал яригдаад байхаар энэ чинь шударга бус байгаа учраас л энэ хүмүүс чинь шүүмжлээд байгаа. Тэгээд өнөөдөр сумын Тамгын газарт ажиллаж байгаа тэр хүмүүсийг танай Төрийн албаны зөвлөл судлаагүй байна гэдэг бол туйлын харамсалтай. Ер нь бол цаашдаа эсхүл энэ төрийн албан хаагч гэж нэрлэхээ болиод үүнийгээ төр гэрээгээр ажилтан авч ажиллуулж гэрээт ажилтан гэдэг юм уу юу гэдэг юм энэ тэтгэвэр, тэтгэмж энэ бусад юмнаасаа чөлөөлөх гэж байгаа бол үүнийгээ тодорхой статусыг нь тодорхой болгох хэрэгтэй. Тэгээд энэ чинь бүгд төрийн албан хаагч гэдэг нэг уутан дотор аваачиж хийгээд, яг ойролцоо ажил хийж байгаа мөртөө нэг нь тэтгэмж аваад яваад байдаг, нэг нь бүх юмнаас хоцроод байдаг энэ гомдлыг чинь бол хэнд хэлээд байгаа вэ гэхээр гишүүддээ л хэлдэг  Ямар ч байсан энэ саналыг хураая. Энэ саналын зарчмыг нь хураагаад тэгээд харин бид нар яг одоо ингээд өргөн баригдсанаар нь юу энэ санал хурааж байгаа томьёоллоор биш ямар нэгэн байдлаар хуульд шигтгэж суулгаж зарчмыг нь авъя гэдэг ийм тохироо хийсэн ажлын хэсэг. Дэмжье гэдгээр санал хураалт явуулъя. Зарчмаар нь. Энэ яагаад ажиллахаа болив. Энэ миний санал нөгөө дэлгэц чинь болохгүй байна. Зарчмаар нь зөвхөн зарчим хүрээгээр нь шүү. Хүрээгээ өргөжүүлье гэдэг дээр. Үүн дээр нь ямар гарц гаргалгаа байна гэдэг дээр нь анхааръя. Үгүй ээ, үгүй нэг их. Зарчим тийм. Зарчмаар нь. Тийм. Буруу зарчим биш л дээ. Ер нь бол шударга ёсны хувьд бол 10 жил ажилласан бол 10 жилээр авах ёстой. 10 жил ажиллаад 36 сарыг авч болохгүй шүү дээ. Сайн ажилсан гэдгийг нь юугаар нь ялгах юм. Ингэнэ шүү. Чуулган дээр энэ санал яаж хуульд суугаад Төрийн байгуулалтын байнгын хороон дээр яаж хураагдсан талаар би та нараас асууна шүү. Ийм болзолтойгоор, дэмжье гэдгээр санал хураалт явуулъя. Хавтгайруулахгүйгээр ямар бололцоо байна. Энэ хүмүүсийн яриад байгаа. Бид саналаа л явуулж байгаа. 12 гишүүн санал хураалтад оролцож 9 гишүүн дэмжлээ. Хэлэлцэх асуудал руу орсон шүү гишүүнээ. Тийм бид нар бүр даргын зөвлөл дээр тавьсан юм.

Улсын Их Хурлын гишүүн С.Дэмбэрэлийн ажлын алба