Монгол Улсын Их Хурлын 2015 оны хаврын ээлжит чуулганы 04 дүгээр сарын 10-ны өдрийн /Баасан гараг/ хуралдааны гар тэмдэглэлээс хүргэж байна.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн тайланг сонсох үеэр

УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл: Би хоёр, гурван санал хэлэхийг бодлоо. Нэгдүгээрт, Хүний эрх, эрх чөлөөний талаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгч та 2009 оноос хойш Хүний эрхийн комиссоос гаргасан илтгэлүүдийг зөвлөхдөө хэлээд 2009-2014 он хүртэл Хүний эрхийн үндэсний комиссоос ямар ямар саналууд тавьж, энэ нь Монгол улсын хууль тогтоомжид яаж туссан байна вэ гэдэг дээр дүгнэлт гаргаасай.  /ер нь ихэнхи нь тусаагүй/ Хүний эрхийн талаар санаачлага гаргах хэрэгтэй байна.

Хоёрдугаарт, Үүнтэй холбоотой үндсэн хуулинд заасан хүний эрх, эрх чөлөөний асуудал үндсэн хуулийн дээд эрх мөртлөө бусад хууль тогтоомжид буухдаа бусад хуулийн үг, өгүүлбэрт буухдаа ижил хэмжээнд буугаад энэ нь хүний эрх, эрх чөлөөг зөрчих ялангуяа манай хууль шүүхийн байгууллагууд үүнийг зөрчих болж, энэ нь өөрөө түгээмэл асуудал болсон. Үүнийг 2014 оны Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дэргэдэх судалгаа шинжилгээний төвийн тайлангаас уншиж болно. Нэгдүгээр санал энэ байна.

2-т, Хөгжлийн урт хугацааны бодлогын талаар саяхан бид танилцуулга сонссон, судалгаа нь их сайн, дажгүй, тэгсэн мөртлөө гаргалгаа нь тааруухан ийм л танилцуулга байсан. Ажлын хэсгийн гишүүдийн хувьд одоо хүртэл тэр судалгаануудыг авч чадахгүй, тэгээд урт хугацааны хөгжлийн бодлогоо цааш нь явуулмаар байдаг ийм л байдалтай байна. Үүнийг та анхаарч өгнө үү гэсэн жижигхэн хүсэлт байна.

Гуравдугаарт, Олон улсын хэмжээнд таныгсанаачлага гаргаасай гэж бодож байна. Монгол улс ногоон хөгжлийн талаар нилээн санаачлагатай 5 орны тоонд ордог, тэгэхээр Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн хувьдpresident of green development буюу ногоон хөгжлийн төлөөх ерөнхийлөгч гэсэн олон улсын санаачлагыг та гаргавал Монгол улсын нэр хүндэд ногоон хөгжлийг цааш түлхэхэд ач холбогдолтой байх боловуу гэсэн ийм нэг санал байна. Эцэст нь хэдэн жилийн өмнө гаргасан хуримтлалын бүлгийн тухай зарлиг байгаа. Энэ зарлигийн хэрэгжилт ямар байна гэдэг талаар цаашид үүнийг яаж бодитой өргөн олныг хамарсан хөдөлгөөн болгох талаар юу хийх талаар үндэсний хэмжээний форумыг Ерөнхийлөгчийн тамгын газарт үүрэг өгч зохион байгуулавал энэ бол маш их хэрэгтэй зүйл болно гэдгийг санал болгох гэсэн юм. Баярлалаа.

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдорж: Хүний эрхийн комисс жил бүр илтгэл оруулдаг, УИХ үүнийг нухацтай хэлэцэх байх гэж бодож байна. Түрүүний хэлсэн олон улсын Хүний эрхийн байгууллагын зүгээс Монголын Засгийн газрын нэр, төрийн нэр дээр ирсэн асуудлууд дээр анхаарч хэлсэн зүйлүүд байх юм бол түүн дээр биелэлт талаас санаа зовж байгаа зүйлүүд дээр харъяа.

Манай тамгын газрынхан энд сууж байна, үүн дээр анхааръяа гэж бодож байна. Хөгжлийн урт хугацааны бодлого дээр С.Дэмбэрэл гишүүнээ хэдэн тодорхой үзүүлэлт байдаг, ард талд нь тодорхой хүрэх зорилго нь тоогоор илэрхийлэгдсэн. Миний бодлоор бол эдийн засаг, хөгжлийн асуудал, хүний хөгжилтэй холбогдсон асуудал, төрийн шударга хууль дүрэм зөв байхтай холбогдсон асуудал жишээлбэл авилгалын индекс эсвэл зээлжих зэрэглэл гэх мэт маш тодорхой байдаг. Хөндлөнгийн байгууллагууд үүнийг гаргадаг. Монголын улс төр, монголчуудаас бидний хувь хүний хүчин зүйл бага нөлөөлдөг ийм үзүүлэлтүүдээ тавиад тэгээд нөгөө талд нь зургийг нь хийхгүй бол хаана тусах ёстой, ямар хариуцлага хүлээлгэх ёстой, ийм л хууль баймаар байгаа юм. Одоо нэг хөгжлийн хууль өмнөх засгийн газар өргөн барилаа, ярина  гэж байгаа юм, би бол дахиад хэрэгжих ч үгүй гэж бодож байна. Түүнийг бараг татаж авсан нь дээр. Маш тодорхой хуулийг бүгдээрээ суугаад ярихад хоёрхон хоногийн дотор үнэхээр гол гол зүйлүүдийг тохироод бол чадна. Үүн дээр удаад байх зүйл байхгүй. Үүнийг цаасан дээр буулгаад оруулах хэрэгтэй. Хуримтлалын бүлэг энэ бол түрүүн би үгэндээ хэлсэн. Маш зөв ийм хөдөлгөөн Монголд байдаг. Бид нар хамтарч ажиллах, уулзах шаардлагатай бол хурал зөвлөгөөн хийх анхаарал хандуулах шаардлагатай бол хандуулна. Зарлигын хэрэгжилт байгаа, ер нь Засгийн газарт чиглэл болгосон 41 зарлиг бий. Ерөнхий сайдад хандаад тамгын газраас бичиг явуулсан. Жил бүхэн, хагас жил бүхэн зарлигын хэрэгжилт, биелэлтийн асуудлаар Засгийн газраас мэдээлэл гаргаж өгч байдаг үүрэгтэй, түүн дээр нь бид бичиг явуулсан. Тэр зарлигын хэрэгжилт явц дунд, Засгийн газар тодорхой албан тушаалтнуудтай ярина гэсэн бодолтой байна. За баярлалаа.

УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэлийн ажлын алба