Улсын Их Хурлын 2014 оны намрын ээлжит чуулганы 2015 оны 02-р сарын 05-ны өдрийн нэгдсэн хуралдааны тэмдэглэлээс хүргэж байна.

Чөлөөт бүсийн тухай /шинэчилсэн найруулга/ болон холбогдох бусад хууль, тогтоолын төслүүдийг хэлэлцэх үеэр

УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл: -Нэгдүгээрт, яг одоо манай хуульд өмчлөх, эзэмших, ашиглах, захиран зарцуулах гээд ойлголтууд байгаа. Олон улсын хэмжээнд бол жишээлбэл, ownership гэж хэлээд байдаг, хөрөнгө оруулалтын дараа эзэмших гэдэг ойлголт чинь түрүүний хэлсэн possesion буюу энэ нь дотроо түрээслэх, хөрөнгө оруулах, тодорхой авсан объект дээр хөрөнгө оруулж болно шүү дээ. Энэ чинь өөрөө өмчлөөгүй, гэхдээ тэр эрхийг нь зааж өгч байгаа юм. Энэ өөрөө энэ төрлүүд чинь өөрөө дотроо маш олон хэлбэрүүдэд хуваагдаж байгаа юм. Тийм учраас Өмч хувьчлалын хуульд бид шууд худалдан авахаас гадна олон, олон аргыг тухайн үедээ зааж өгсөн. Яг л үүнтэй адилхан.

Хоёрдугаарт, Монголбанкны тухайн хуульд “валютын нөөцийг эзэмших” гэж байгаа. Үүний англи хувилбар нь бусад улсын хуульд “own” гэж явж байдаг юм. Үүн дээр жаахан будлих гэдэг зүйл бий. Гэхдээ энэ бол ownership, өмчлөх асуудал буюу өмчийн нэг эзнээс нөгөө эзэнд яг очиж байгаа тэр асуудал биш шүү дээ. Төр өмчлөгч хэвээрээ байгаа. Төр тодорхой хөрөнгө оруулагчидад “та энэ газар дээр өөрчлөлт, дүрсийг нь хувиргах гэх мэтийн хөрөнгө оруулалтын хэлбэрүүдээр хөрөнгө оруулалт хийж болно гэдэг эрхийг л олгож” байгаа юм. Миний уншсан өмчлөлтэй холбоотой мэдлэг болон өмч хувьчлал эхэлснээс хойш Монгол Улсад хэрэгжиж байсан процесстой холбоотой бүх үйл явц дандаа ийм л байдлаар л явсан байдаг. Тийм ч учраас одоо энэ саналаараа л явна. Өөрөөр хэлбэл, түрүүн Р.Гончигдорж гишүүний тайлбарласан эзэмших эрхийг л бид өгч байгаа шүү дээ. Энэ бол өмчлөх эрх биш.

УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэлийн ажлын алба