2014 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн Байгаль орчин хүнс хөдөө аж ахуйн байнгын хорооны хуралдааны тэмдэглэлээс:
Намрын ургац хураалтын явц болон 2013-2014 оны талаар өвөлжилтийн бэлтгэл ажлын талаар Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн яамны мэдээлэл сонсох;
С.Дэмбэрэл: Надад хэдэн асуулт байна. Нэгдүгээрт. Газар тариалангийн салбар бол татаас дээр байдаг салбар. Нийт татаас нь 2013 оны байдлаар хэд байдаг юм бэ? Мөн 2013 оны байдлаар энэ салбарт үйлдвэрлэгдсэн цэвэр өртөг /value added/ нь хэд юм? Тэрний тооцоо байдаг уу? Яг энэ салбарын 2013 оны байдлаар завсрын бүтээгдэхүүний материалын зардал нь нийлээд хэд байдаг юм бэ? Энэ тоо байгаа бол байна гэдгээ хэлчих, байхгүй бол би өөрөө олоод авчихна. Нэгдүгээр асуулт.
Хоёрдугаарт. Яагаад би зардлаас нь эхэлж байна вэ гэхлээр, хүнд хэцүү байгаль цаг уурын нөхцөлтэй Монгол Улсад хүнсний аюулгүй байдлаа бодоод, хүн амаа бодоод, энэ улс ард иргэдээ өөрийнхөө үйлдвэрлэлээр хангах нь зөв гэсэн стратегийн шийдэл гаргасан байна. Стратегийн шийдэл гаргах гээд манайхан үүнийг бүүр дээд түвшинд нь тултал хүргэчихсэн юм байна. Хүнсний аюулгүй байдлын хэмжээнд үзэх болтлоо өргөчихөж. Гэхдээ байдал нь тэгтлээ хурцадсан эсэхийг би сайн мэдэхгүй байна. Ямартай ч, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч газар тариалангийн салбараар яваад үүрэг даалгавар өгчихсөн байна. Хүнсний аюулгүй байдлын зөвлөл байдаг юм байна. Ерөнхий сайд нь толгойлдог юм байна. Энэ салбар өөрөө Үндэсний аюулгүй байдлын хүнсний аюулгүй байдлын компонентийн гол хэсэг болсон байна. Ийм болчихсон салбар юм уу? Эсвэл төөрөгдөл байна уу? Бид нарын эх оронч хөөрөгдөл байна уу? Бодитой байдал нь энэ мөн үү гэсэн завсрын түргэвчилсэн асуулт байна. Мэргэжлийн хүмүүс та бүхэн тийм, үгүй гэсэн үгээр хариулах бүрэн боломжтой гэж бодож байна.
Гуравдугаарт. Нэгэнд бид стратегийн хүнс гэж үзээд, үндэснийхээ үйлдвэрлэлээр хангах зорилт тавьчихсан юм бол асуудлын гол нь тэр үндэсний үйлдвэрлэлүүдийн бодитой зардал нь гарчихсан байгаа байх. Тэгээд бид ийм үнээр зарна гэсэн саналаа хэлсэн байгаа байх. Тэр үнээр нь төр авч байгаа бол, одоо тэрийг авчихад яг юу саад болоод байна? Яагаад, юу саад болоод байгааг би өөрөө бас сайн мэдэж байна. Өөрөөр хэлбэл, Төрийн бодлого чинь зөвхөн үндэсний үйлдвэрлэгч, импортлогч хоёртой харьцаад, хэрэглэгч тал дээр буюу эрэлт тал дээр ямар бодлого барьж байгаа нь мэдэгдэхгүй байна. Үр тарианы салбар, улаан буудайны салбарын үйлдвэрлэлээс авахуулаад, эцсийн хэрэглэгчдэд очих хүртэлх нийлүүлэлтийн хэлхээнд төрийн иж бүрэн бодлого нь буюу механизм нь байхгүй байна. Хэрэглэгчдэд татаас өгдөг юм уу, хэрэглэгчдэд өгсөн татаасны хэмжээгээр яаж үүнийг баланслах юм бэ гэх зэрэг энэ бүх механизм байхгүй учраас ийм болоод байна. Өөрөөр хэлбэл, одоогийн үйлчилж байгаа механизм чинь үйлдвэрлэгч, төр, хүнсний улаан буудай импортлогч нарын хоорондын зөрчлийг төрүүлэх тэр механизм нь болоод байгаа биш үү? Яагаад бид ингэж хуралдаад байгаа юм бэ гэхлээр шийдлийг нь хэлэх учиртай юм. Шийдэлд нь хэн ч хохирох ёсгүй. "Газар тариалан эрхлэгчдийн холбоо" нь энд ирчихээд, “төр ингээд байна, бид ингэсэн” гэж ярих биш, угаасаа механизм нь зүгширчихээгүй байна гэсэн гол асуудал байгаа юм. Түрүүн танай яамныхан, “Бидинфиляцид нөлөөлмөөргүй байна” гэж гол зорилгоо хэллээ. Инфиляци-днөлөөлмөөргүй байгаа бол ингэж ганц талын харилцаагаар биш,бүх оролцогчдын дундаас шийдэл олох боломж бас харагдаад байна. Нэгэнт энэ салбарт татаас өгч байгаа бол хэн ч хохирох ёсгүй. Ганцхан төр өөртөө аваад үлддэг механизм дэлхий даяар байгаа. Дэлхийн бусад улс орнуудад ч бас татаастай салбар байгаа, гэхдээ ингэж хэрэлддэггүй, хэрэлдэхгүйгээр шийдэж болдог. Ингэхийн тулд итгэлцэл гэдэг хамгийн энгийн үгнээс эхэлдэг. Тэр нь бүрэн тэгш эрхтэй талуудын оролцоо бүрэн хангасан, ургац хураалтын үед...
Төрийн нарийн бичгийн дарга Золжаргал: 2013 онд 25 тэрбум төгрөгний татаас өгсөн. Гэхдээ 25 тэрбум төгрөгний татаас бол тариаланчдад хүнсний улаан буудайн гурилын үйлдвэрүүд болон тариалан эрхэлдэг дэмжих сандаа ирүүлсэн улаан буудайны тоон тутамд өгсөн урамшуулал байгаа. Өөр хэлбэрийн татаас байхгүй. Танд хариулт болгох Нэмэгдсэн өртөгийн сүлжээ, өртөг нэмсэн судалгаа одоохондоо гаргаагүй. Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн төрөөс баримтлах бодлогын болон өртөгийн судалгааг хийж байгаа. Стратегийн хүнс гээд төр өөрөө худалдан авалт хийхэд юу саад болж байна вэ? гэж байна.
1. Төрд худалдан авах санхүүгийн эх үүсвэр байхгүй
2. Бүгдийн худалдан авья гэсэн зорилго тавьж ажиллаагүй.
- Хэрэглэгчдэд татаас өгдөг үү? гэж байна. Хэрэглэгчдэд татаас өгөхгүй. Бүгдээрэнд нь татаас өгвөл яасан вэ? гэж байна. Үйлдвэр Хөдөө Аж Ахуйн сайдны багц мөнгөний урсгал зардал нь ойролцоогоор 117-120 тэрбум төгрөг байгаа. Үүний 80 гаруй тэрбум нь дандаа урамшуулал.
1. Улаан буудайны урамшуулал
2. Нөөцийн махны урамшуулал
3. Ноосны урамшуулал
4. Арьс шийрний урамшуулал гэсэн 4 том урамшуулал байгаа. Өнөөдрийн улсын төсвийн ачааллаар энэнээс илүү эх үүсвэр гаргаж, урамшуулалын бодлого явуулах улсын төсвийн чадвар даахгүй байгаа. Бидэнд баталж өгсөн төсөв нь энэ
Tweet
