2014 оны 10 дугаар сарын 03-ны өдрийн Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдааны тэмдэглэлээс. Хэлэлцсэн асуудал:

Монгол Улсын засгийн газрын бүтцийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол улсын засгийн газрын тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай, төрийн захиргааны байгууллагын тогтолцоо бүтцийн ерөнхий бүдүүвч батлах тухай, УИХ-ын 2014 оны 14 дүгээр хавсралтад өөрчлөлт оруулах тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл

С.Дэмбэрэл: За баярлалаа. Яг үнэнийг хэлэхэд, оруулж ирж байгаа асуудлыг дэмжиж байна. Зүгээр л автоматический дэмжнэ. Яагаад гэвэл, асуудал нь өөрөө ач холбогдолгүй асуудал. Ерөнхий сайд бүлгүүд дээр очоод, асуултанд нь хариулаад байх шиг байна. Тэнд юу ярьсан агуулгыг нь эс тооцоод, нэг ч сайд байхгүйгээр, одоогийн байгаа бүтцийг харахад ямар ч гэм байхгүй. Өнөөдөр юу ярих ёстой юм вэ гэхлээр, төрийн зохицуулалт ба зах зээлийн хоорондын харьцааг л ярих ёстой. Цаад мөн чанар нь энэ. Аливаа нам улс төрийн сонгуульд ороод, тухайн дөрвөн жилд энэ улс орныг авч явахдаа төрийн зохицуулалт нь ямар хэмжээнд байх юм, ямар институциэр дамжуулж хэрэгжүүлэх юм бэ, зах зээлтэй яаж харьцах юм гэсэн энэ харьцааг хэрхэн гаргасанаас л төр нь данхайдаг уу, занхайдаг уу, эсвэл ухаалаг болдог уу гэдэг нь тодорхойлогдож байдаг. Өнөөдрийн хуралдаанд хамгийн чухал асуудал бол Монгол Улсын хувьд одоогийн засгийн газрын хийж байгаа реформ буюу хүнд сурталыг халах зорилгоор хийгдээд байгаа, УИХ-ын  таван гишүүн оролцож, ажлын хэсэгт нь бүтэн жил ажилласан тэр том реформуудын үр дүнгүүд болон цаашдын үр нөлөө нь хэдэн сарын дараа гарах юм бэ гэсэн асуудлыг хэлэлцвэл энэ нь тэдэн яамтай байна, тэр 2-ыг нийлүүлнэ, ингэчихвэл болох гээд байгаа гэсэн өнгөц юмнаас хамаагүй илүү ач холбогдолтой байхаар байна. Саяхан, хяналтын тоо 8 дахин багассан гэсэн мэдээ гарсан. Тэр бол үнэн. Тусгай зөвшөөрөл, лицензүүдийн тоо хэд болох юм? Энэ бүхнийг хийсний дараа одоогийн байгаа яамдуудын бүтэц болоод л явчихна. Эцсийн дүнд хэдэн яамтай байх нь чухал биш. Төр зах зээлтэй харьцахдаа, хамгийн шуурхай, үр дүнтэй үйлчилгээг үзүүлж чадаж байна уу, үгүй юу гэдгээс л бүтцийн асуудал хамаарах учиртай. Тэр нь тусгай зөвшөөрөл, лиценз, зах ээлтэй харьцах төрийн бодлого зэрэг хэрэгслээр дамжиж явна. Нэгдүгээрх суурь асуулт нь энэ.

 Хоёрдугаар суурь асуулт: Хэрэв нэгэнд энэ засаглалын бүтцийг ярья гэвэл, 1997 оноос эхэлж ярих ёстой. 2014 он хүртэл явагдаж ирсэн засаглалын загвар нь болохоор Яам - Тохируулагч агентлаг - Хэрэгжүүлэгч агентлаг гэсэн бүтэц байсан. Энэ бүтэц Монгол улсад нутагшиж чадсан уу гэсэн суурь асуултыг асуух ёстой. Ингэж ярьвал нэг хэрэг. Гэхдээ энийг хөндөхгүй юм байна гэдэг нь харагдаж байна. Тэгвэл эндээс дараагийн асуудал гарч ирж байна.

Гуравдугаар асуулт: Улаанбаатар хотын засаг Монгол улсын засаглалын одоогийн схемтэй нийцэж чадаж байгаа юу гэдэг асуулттай хамт орж ирэхгүй бол, Улаанбаатар хотын дүүргүүдийн бүтэц маш занхар том болчихсон байна. Энэ бүхэн энд хамрагдахгүй бол үр дүн нь гарахгүй. Эдийн засгийн хөгжлийн яам Сангийн яамыг нийлүүлж салгаад, /хүн болгон янз янзын юм ярьдаг л байх л даа.../ ямарч ач холбогдол байхгүй. Үнэнийг хэлэхэд. Одоо жишээлбэл, Мөнгөний бодлого ороод ирсэн байгаа. Төсвийн бодлого мөн ороод ирсэн байгаа. Гэтэл асуусан чинь 24 жилийн турш энэ 2 нь хоорондоо огт координац байдаггүй явж ирсэн байна. Өөрөөр хэлбэл, мөнгөний бодлогыг засгийн газар луу хүргүүлдэг, Засгийн газар тэгсхийгээд формальдаад, “2 өгүүлбэртэй юм” явуулдаг, харин төсвийн бодлогыг Төв банк руу огт хүргүүлдэггүй юм байна. Ийм координацигүй цагт ямар ч бүтэцтэй байсан макро эдийн засгийн хоорондын зохицолдоо байхгүй л байх болно. Хамгийн сүүлд нь, одоо ирж байгаа сарууд эдийн засгийн хувьд их хүнд сарууд болно. Энэ тохиолдолд гол аргумент нь орон тоо хэмнэх гэж байна гэсэн тийм юм байна л даа. Орон тоо хэмнэх гэхээсээ илүү, одоо байгаа бүтэц чиг үүргийнхаа хүрээнд үйл ажиллагаагаа уялдуулаад, санхүүгийнхаа бүх нөөцийг хувийн хэвшил руу шилжүүлэх ийм л гол зүйл байгаа. Үүнийг номер нэг асуудал гэж үзээд эдийн засгийн тогтвортой байдлыг хадгалах талаас нь аваад үзэх юм бол өнөөдөр энэ оруулж ирж байгаа асуудлыг би сайн дурын шинж чанараар, реформын дагалдах хэрэгсэл гэж үзэж дэмжих болно.