УИХ-ын чуулганы 12 сарын 05-ны нэгдсэн хуралдааны тэмдэглэлээс:

Хэлэлцсэн асуудал: “Монгол Улсын хууль тогтоомжийг 2016 он хүртэл боловсронгуй болгох Үндсэн чиглэл батлах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төсөл /хэлэлцэх эсэх/;

 С.Дэмбэрэл: - Би энэ бичиг баримтыг дэмжихгүй байхаар шийдлээ. Учир нь энэ үзэл баримтлал дээрээ техникийн хувьд хийгдсэн боловч агуулгын чанартай юм юу ч байхгүй байна. Хууль тогтоогчдын санал бодлыг механикаар тусгасан ийм үндсэн чиглэл болох гээд байна. Тэгэхээр юуны өмнө энэ үндсэн чиглэл ийм байдлаар бидэнд хэрэгтэй зүйл биш байна. Учир нь үүний дагуу бол Монголын төр улам олон хууль, тогтоол үйлдвэрлэх, тэдгээр нь хэрэгждэггүй болох урьдчилсан жагсаалтыг биднээр батлуулах гэж байна. Бид одоо байгаа хуулиудаа боловсронгуй болгох зорилгоор засгийн газар болон УИХ-ын 4 гишүүнийг оролцуулсан ажлын хэсэг байгуулагдаад “төрийн зохицуулалтын реформ” хийхээр оролдож байгаа. Ажлын хэсэг маань “guillotine” буюу цаазаар авах хандлага, “Jacobs and Associates” гэдэг хуулийн компаний бэлэг тэмдэг нь болсон “guillotine approach” гэгддэг арга барилаар энэ гарчихсан байгаа хуулиудын зохицуулалтуудыг “цаазалж”, цавчиж устгах зорилт тавиад ажиллаж байна. Үүнд яам агентлагуудын олгодог 1100 тусгай зөвшөөрөл лицензүүдийг 50% буюу хоёр дахин бууруулах зорилт ч бас орчихсон байхад бүр эсрэгээр, ямар  зохицуулалт хийлгүй, хууль журам нэмэгдүүлэх зүйл ороод ирэх юм. Энэ жагсаалтан дээр шалгуур тавих хэрэгтэй. Өөрөөр хэлбэл энэ хууль яагаад хэрэгтэй юм бэ, зайлшгүй шаардлага нь юу юм бэ, нийгмийн эрэлтийг бүрэн тодорхойлж чадаж байгаа юу гэсэн анализ хийж үзвэл энэ жагсаалтаас маш цөөхөн хууль үлдэнэ. Гэтэл зарим секторт зайлшгүй хэрэгтэй байгаа тийм хуулиуд нь энд алга байна. Мэдээлэлийн технологийн салбарт гэхэд л 10 орчим хууль хэрэгтэй байгааг мэргэжилтэнүүд нь хэлж байна. Тэр хуулиуд энэ жагсаалтан дээр хаана байна? Энэ салбарын эрэлтийг тодорхойлсон юм уу, үгүй юу?

Эдийн засгинй хөгжлийн яам гэхэд л 5-6 хууль оруулах юм байна. Энэ ямар хуулиуд оруулах гэж байгаа юм бэ? Эдгээр хуулиудын үр дүнд Монгол Улсын эдийн засгийн хөгжлийг ямар загварт оруулах гэж байгаа юм бэ? Хууль эрх зүйн ямар орчин бүрдүүлэх гээд байгаа юм бэ? Энэ чинь төрийн инстинктээрээ улам том төрийг бий болгох жагсаалт л батлах гэж байна шүү дээ. Нөгөө “ухаалаг төр” чинь хаана байна? “Ухаалаг төр” чинь зөвхөн мэдээлэл технологийн асуудал биш. Цөөн хуультай, тэр хуулиуд нь хэрэгждэг байх тухай хэлж байгааг санах хэрэгтэй. Одоо УИХ-ын баталсан 300 орчим тогтоолуудын хэрэгжилтийг хэрхэн анализ хийж, энэ үндсэн чиглэлд яаж тусгасан юм бэ? Одоо байгаа мөртлөө хэрэгждэггүй хууль, тогтоолууд дээрээ үнэлэлт дүгнэлт хийгээгүй, тэрнийгэ цэвэрлэх, шүүрдэх ажил буюу “хуулийн их цэвэрлэгээ”-гээ хийгээгүй, тэгээд хамгийн гол суурь хуулиудын нэг болсон “хуулийн тухай хуулиа” хийгээгүй, Х.Тэмүүжин гишүүн “идеал ертөнцөөр, хараахан бий болоогүй байгаа, ирээдүй цаг” дээр ярьж байхад өнөөдөр бид замбараагүй хуулиудын жагсаалт оруулж ирчихээд ярьж байж болох уу? Энэ чинь логикийн болон хууль эрх зүйн талаасаа таарч байгаа юм уу? Таарахгүй байна. Ийм нөхцөлд, ийм зүйлийг батлаад, үүнийгээ хэрэгжүүлэх гээд явбал утгагүй юм болно. Энэ бол хатуухан хэлбэл, зүгээр л механикаар жагсаасан хүсэл мөрөөдлүүдийн жагсаалт байна. Тийм учраас үүнийгээ татаж аваад, агуулга төдийгүй хэлбэрийг нь хүртэл өөрлөх шаардлагатай санагдаж байна. Тухайлбал, энэ хуулиуд яагаад хэрэгтэй юм бэ, бусад нийгмийн харилцаанд оролцогсдын бодол, саналыг тусгасан юм уу, үгүй юу? Тусгагдаж болох юм уу, үгүй юу, хүмүүст хэрэгтэй юм уу, хэрэглэх үү, түүнийгээ асуусан юм уу? Ард түмнээс, нийгмээс асууж судлаагүй мөртлөө, ийм хууль хэрэгтэй гэж өөрсдийнхөө жижигхэн хүрээнд яриад оруулж ирээд байгаа юм биш биз? Сүүлийн үед сонин сонин хуулиуд орж ирж байна. Эцсийн дүнд том толгойтой, том төр л үлдэх гээд байна. Үүнийг та бүхэн анхаарна уу. Тийм учраас би энэ үндсэн чиглэл гэгчийг чинь дэмжиж чадахгүй нь. Үүнийгээ буцаан татаж аваасай гэсэн хүсэлтийг тавьж байна.

Санал хураалтаар энэхүү үндсэн чиглэлийг хэлэлцэхээс УИХ татгалзсан юм